De verbo agendi ad plantas stirpesque spectanti

Plures inesse vires verbo agendi fere nemo est, diu Latinitate imbutus, qui nesciat. Quum de plantis sermo est verbum agendi significat illam emissionem novarum partium naturae vi:

- radices agere: 

robora suas radices in profundum agunt, Plin. 16, 31, 56, § 127  

Quae praeterea locutio etiam metaphorice uti potest: “vera gloria radices agit,” Cic. Off. 2, 12, 43
 
- gemmas agere:

antequam gemmas agant ac florescere incipiant, Varro, De Re Rustica, lib. I.

- flores agere:

secundum florem agere, Colum. 2, 16
tertium florem agere, Colum. 2, 16

- folia agere:

simul ac folia agere coeperit ficus, Colum. De arboribus, 21

- frondes agere:

Col. R. R. 5, 10, 10: frondem agere 

Neque novam tantum aliquam partem emittere potest planta, sed totam sese propellere: 

cf. Plin. 18, 6, 8, § 45: se ad auras palmes agit

Ceterum, hoc in vocabulario plures invenire poteris voces verborumque iuncturas ad rem rusticam spectantes, quamquam praestat ipsos auctores legere.

"Vertere vela" ac "palinodiam canere"

Quum a sententia mea discedo sive decedo, proverbio utens dicere possum me vertere vela, id quod Erasmus in Adagiis ita explicat:

Vertere vela est in diversum mutare sententiam vitaeque institutum.

Cui praeterea proverbio proxime accedere videtur hoc alterum quod nuper in Encomio Moriae legi, hoc loco atque hoc altero:

Παλινῳδεῖν, id est Palinodiam canere, est diuersum ab his, quae prius dixeris, dicere atque in contrarium vertere sententiam.

De verborum iunctura quae est "numquid vis?"

Est in sermone Latino ea, de qua hīc agimus, verborum iunctura vere mira, certā, ni fallor, ratione adhibita, cum enim hominis cuiuspiam cuidam alteri valedicere properantis propria esse videatur. Quod quidem idioma apud veteres comicos imprimis reperies.
Ut pauca tantum exempla proferam, eam verborum iuncturam his saltem in locis Plautinis atque Terentii Afri facile invenias:
in Amphitryone,
in Curculione,
in Truculento,
-Terentius Afer:
in Adelphīs, etiam hoc loco;
in Eunucho,


Neque tantum veteres comici, sed Horatius ipse poeta tali idiomate est usus in Sermonum praeclarissima satira IX (lib. I)

Inter recentiores facere non possum quin Erasmum commemorem, utpote qui suis in Colloquiis Familiaribus, inter valedicendi formulas hanc ipsam, alteramque similem, proposuerit locutionem, veterum auctorum vestigiis insistens.

Ceterum, litterarum pervestigatores iam pridem in hanc verborum iuncturam inquisiverunt. Confer, exempli gratia, haec Davidis Ruhnkenii pauca verba quae scripserat suo in opusculo ad P. Terentii Afri comoedias notis illustrandas. 
Ut alterum afferam exemplum, hunc librum femina docta Dorothea G. Weling anno 1943 de ea ipsa locutione scripsit, quem tamen librum ipse non legi sed titulum eius in Rete repperi.
Prius denique huic commentatiunculae finem non faciam, quam has apponam picturas nubeculatas

belle ac festive delineatas ad illustrandam Adelphorum comoediam hac in optime instructa pagina huius scholae  Germanicae ad litteras Latinas excolendas. 

Maestus tristique vultu velut "e Trophonii specu reversus"

Certe multa offendi proverbia mihi antea prorsus ignota quam Erasmi opusculum Encomium Moriae inscriptum legerem.

Quorum praeterea proverbiorum intellectum didici ex ipso Desiderio, excussis eius Adagiis, et ex Listrii commentariis quos fecit ad Erasmi opusculum explicandum.

Quod attinet ad proverbium de quo hic agimus, haec sunt quae rettulit Listrius, vir eruditus, Erasmo familiaris:

Proverbium est de vehementer maestis ac sollicitis.  nam olim in Lebadia, ut Suidas ait, Χρηστήριον ἦν ὃ καταβάσιον ἐκάλουν, id est, 'Oraculum erat, quod Catabasion, id est: descensum vocabant'.   

Specus autem erat Trophonii dictus, in quo putabant oracula reddi per daemonem quempiam, unde macie confecti squalidique redire consueverunt, 

si qui fuissent ingressi, qualia vulgo fere narrant de specu Patricii apud Hibernos. Qui plura de hoc cupit cognoscere legat Erasmi Chiliades.